Việc thu phí tham quan di tích lịch sử đang trở thành một vấn đề xã hội nóng hổi. Một bộ phận người dân ủng hộ việc thu phí nhằm bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích, trong khi một số người khác lại phản đối, cho rằng những di tích này là tài sản tinh thần chung của dân tộc và không thể bị đem ra mua bán.
Khu di tích Quốc gia đặc biệt Ngã ba Đồng Lộc, tỉnh Hà Tĩnh, là một ví dụ tiêu biểu cho vấn đề này. Nơi đây, cách Hà Tĩnh chỉ 5km, thường xuyên đón tiếp hàng chục nghìn lượt khách đến dâng hương tưởng niệm và tri ân các anh hùng liệt sĩ. Tuy nhiên, việc vận hành khu di tích do Ban Quản lý thuộc Tỉnh đoàn Hà Tĩnh phụ trách đang gặp nhiều khó khăn do thiếu nguồn lực tài chính.
Một tấm vé tham quan không chỉ đơn thuần là một khoản thu nhỏ mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích. Ở nhiều quốc gia, việc thu phí tham quan di tích là nguồn thu chính để duy trì hoạt động của các di sản văn hóa và lịch sử. Tuy nhiên, ở Việt Nam, việc thu phí thường vấp phải sự phản ứng từ dư luận.
Để việc thu phí tham quan di tích trở nên hợp lý và được xã hội chấp nhận, cần đảm bảo một số nguyên tắc cơ bản. Thứ nhất, cần minh bạch mục đích thu phí, công khai nguồn thu và việc chi tiêu cho các hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị di tích. Điều này sẽ giúp tạo niềm tin với công chúng và đảm bảo rằng tiền thu phí được sử dụng đúng mục đích.
Thứ hai, cần có chính sách miễn, giảm phí linh hoạt và nhân văn đối với các đối tượng như cựu chiến binh, người có công với cách mạng, người khuyết tật, trẻ em, học sinh, sinh viên, và cư dân địa phương. Việc này không chỉ giúp giảm bớt gánh nặng tài chính cho các đối tượng này mà còn thể hiện tinh thần nhân đạo và sự trân trọng với những người có công và các tầng lớp dân chúng.
Cuối cùng, cần có cái nhìn linh hoạt và thấu đáo để tấm vé tham quan di tích không trở thành rào cản mà trở thành cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa ký ức và trách nhiệm gìn giữ di sản của thế hệ hôm nay dành cho mai sau. Chỉ khi có sự cân bằng và nhìn nhận đúng đắn, việc thu phí tham quan di tích mới thực sự phát huy được giá trị tích cực và được xã hội đồng thuận.