Quảng Ninh – Một tỉnh miền núi phía Đông Bắc Bộ của Việt Nam, nổi tiếng với vẻ đẹp tự nhiên tuyệt vời và phong phú về văn hóa, lịch sử. Mới đây, Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc đã được Ủy ban Di sản Thế giới (UNESCO) công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới, đưa Quảng Ninh lên vị thế sở hữu hai Di sản Thế giới, sau vịnh Hạ Long – quần thể Cát Bà. Sự kiện này không chỉ mang lại niềm tự hào cho địa phương mà còn mở ra nhiều cơ hội và thách thức trong phát triển kinh tế – xã hội.
Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Ninh, ông Nguyễn Việt Dũng, cho biết rằng việc sở hữu hai Di sản thế giới là một niềm vinh dự lớn và cũng là cơ hội chiến lược để phát triển kinh tế – xã hội bền vững. Với việc được UNESCO vinh danh, Quảng Ninh sẽ có cơ hội phát triển du lịch, dịch vụ, văn hóa, thu hút dòng khách du lịch chất lượng cao và mở ra khả năng hợp tác quốc tế về đầu tư, nghiên cứu, giáo dục và bảo tồn.
Quảng Ninh đã xác định phát triển “kinh tế di sản” là một hướng đi chiến lược trong phát triển kinh tế – xã hội bền vững. Để đạt được mục tiêu này, tỉnh sẽ triển khai các nhóm giải pháp cụ thể như hoàn thiện thể chế quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di sản trên nguyên tắc bảo tồn nguyên trạng, giữ vững tính xác thực, gắn với phát triển hài hòa và có kiểm soát. Tỉnh cũng sẽ đầu tư hạ tầng kết nối vùng di sản theo hướng “mềm hóa”, đảm bảo hài hòa cảnh quan, sinh thái, văn hóa và trải nghiệm.
Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội, Quảng Ninh cũng đối mặt với những thách thức trong việc quản lý Di sản Thế giới, nhất là di sản liên vùng, liên tỉnh. Thách thức lớn nhất nằm ở ba khía cạnh, bao gồm di sản dạng chuỗi, liên vùng – liên tỉnh đòi hỏi một cơ chế điều phối liên ngành, liên địa phương, vượt qua giới hạn hành chính để bảo tồn một cách đồng bộ. Áp lực phát triển kinh tế – du lịch có thể dẫn đến nguy cơ xâm hại hoặc “thương mại hóa” di sản nếu không kiểm soát tốt.
Để giải quyết những thách thức này, tỉnh Quảng Ninh sẽ tập trung nâng cao nhận thức cộng đồng, nhất là người dân sống trong vùng di sản – yếu tố then chốt. Việc nâng cao nhận thức và trách nhiệm của cộng đồng trong bảo tồn và phát huy giá trị di sản sẽ giúp giảm thiểu các tác động tiêu cực và đảm bảo phát triển bền vững.
Với hai Di sản Thế giới, Quảng Ninh đang đứng trước những cơ hội lớn để phát triển kinh tế – xã hội, nhưng cũng cần có những giải pháp hiệu quả để bảo tồn và phát huy giá trị di sản. Tỉnh Quảng Ninh sẽ cần tiếp tục triển khai các biện pháp bảo tồn và phát triển bền vững, nhằm đảm bảo rằng các di sản thế giới này sẽ được giữ gìn và phát huy giá trị cho các thế hệ tương lai.